Tonio – A.F.Th. van der Heijden

Laatst kreeg ik een overlijdensbericht van iemand die ik lang had gekend. In de uren erna kwamen vanzelf allerlei herinneringen aan haar naar boven. Ik besloot om ze op te schrijven en naar de nabestaanden te sturen, zodat ze het wellicht ooit konden lezen, maar ook omdat ik zelf mijn gedachten kwijt wilde aan het papier. Op zo’n moment lijkt de wereld even stil te staan.

Hetzelfde gebeurt bij schrijver Adri van der Heijden, maar dan in het groot. Op een mooie Pinkstermorgen staan twee agenten voor de deur van Adri en zijn vrouw Mirjam, met het bericht dat hun enige zoon Tonio na een verkeersongeluk in kritieke toestand is opgenomen in het AMC. Adri’s gedachten gaan terug naar de dag dat Tonio geboren werd en de periode daarvoor, waarin hij zijn vrouw leerde kennen en hij zijn kinderwens naar haar uitte. Hij beschrijft dit alles uitgebreid, afgewisseld met korte scènes in het ziekenhuis. Na Tonio’s overlijden gaat het verder met allerlei herinneringen, die worden afgewisseld met beschrijvingen van het vreselijke verdriet dat zijn ouders nu hebben.

1001004011277001

Van der Heijden heeft een prachtige schrijfstijl met veel details, zonder de vaart uit het verhaal te halen. De beschrijvingen van Tonio’s leven zijn haast idyllisch. Hij lijkt de ideale zoon: altijd vrolijk, nooit ruzie, iedereen noemt hem “zo’n lieve jongen”. Niet dat dit ongeloofwaardig overkomt. Ik zie hem zo voor me. Als ik op het station loop, vallen mensen van Tonio’s leeftijd me op. Het zou me niets verbazen als ik hem zou tegenkomen. Oh nee, dat kan niet, hij is dood. Wat een verdriet… Ik kan me er natuurlijk niets bij voorstellen, want ik heb zelf geen kinderen. Waarschijnlijk is het verliezen van je kind pijnlijker dan de dood van wie dan ook in je omgeving. Dat blijkt ook wel uit de verpletterende uitwerking die het overlijden van Tonio op zijn ouders heeft. Ze komen bijna de deur niet meer uit en drogeren zichzelf met valium en alcohol. Tussen deze zwaarmoedigheid en de herinneringen door schrijft Adri ook over kleine huishoudelijke gebeurtenissen: verhuizen, klussen in huis en tuin, de huisdieren. Hij beschrijft de intiemste details en lijkt zich nergens voor te schamen, behalve voor het feit dat hij de dood van zijn zoon niet heeft kunnen voorkomen.

Na 400 (van de 565) bladzijdes vind ik het meer van hetzelfde worden. Van der Heijden lijkt in herhaling te vallen. En toch lees ik verder: zullen Adri en Mirjam het redden? Zal het verdriet dan toch slijten, ondanks dat ze zich dat absoluut niet kunnen voorstellen? Pakken ze hun leven weer op? In dit boek komt daar nog geen antwoord op. In elk geval is A.F.Th. van der Heijden verder gegaan met schrijven, want na dit boek is er nieuw werk van hem uitgekomen. Vijf jaar geleden las ik Weerborstels en dat heeft geen blijvende indruk gemaakt. Maar van iemand die in een rouwperiode al zo mooi schrijft, wil ik toch graag meer lezen.

6 gedachtes over “Tonio – A.F.Th. van der Heijden

  1. Sandraschrijftenleest

    Wat erg dat er iemand uit jouw omgeving is overleden, gecondoleerd.

    Wat een mooie recensie, ik heb het e-book een week of 2 terug aangeschaft en zal er nu toch snel in beginnen en de mooie herinneringen aan Tonio en het rouwproces van de schrijver en zijn vrouw lezen/ervaren.

    Like

  2. Mooie review. Zeker wanneer je zelf door een rouwperiode gaat (mijn deelneming) kan dit een troostend, maar ook rauw boek zijn. Dat je vond dat het (vanaf p. 400) meer van hetzelfde is, kan ik begrijpen. Maar zou dit de never ending story van het rouwen van de nabestaanden niet illustreren? Dit is wat ik neerschreef na het lezen van het boek. http://iboek.weebly.com/recensies/tonio-afth-vander-heyden

    Like

  3. Mijn moeder heeft het boek onlangs ook gelezen en was er erg van onder de indruk. Misschien dat ik het later ook wel eens wil lezen, maar ik denk dat ik er nog een beetje te jong voor ben.
    Mooie recensie trouwens!

    Like

    • Die aarzeling van jou herken ik wel. Tijdens het lezen merkte ik dat ik me werkelijk niet kan voorstellen hoe het is om iemand die je zo na staat te verliezen, want gelukkig heb ik dat nog niet meegemaakt. Aan de andere kant ken ik wel mensen die zoiets is overkomen en dan is het toch goed om eens te lezen wat zo iemand mogelijk doormaakt.

      Geliked door 1 persoon

  4. […] tijd met de titel Kwaadschiks. Ik had een collega die gek op deze schrijver was. Zelf heb ik alleen Tonio gelezen en ooit lang geleden Weerborstels, dat een intermezzo is in De tandeloze tijd. Van der […]

    Like

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.