Flevoland is een bijzondere provincie, want honderd jaar geleden bestond ze nog niet! De Zuiderzee lag in het midden van ons land en vissers uit omliggende plaatsen en eilanden (zoals Urk) voeren er rond. Totdat de allergrootste drooglegging van de wereld plaatsvond. Voorin Het nieuwe land staat een landkaartje met jaartallen, van de proefpolder bij Andijk in 1926 tot de drooglegging van zuidelijk Flevoland in 1968. Maar het boek vertelt vooral over de Noordoostpolder, het eerste stuk van Flevoland dat in 1942 werd drooggelegd. Eva Vriend is er opgegroeid, op de boerderij van haar vader, die het overnam van haar opa. Maar hoe kwam opa Vriend aan die boerderij? Kon hij die kopen?

Nee, dat nieuwe land was niet zomaar te koop. Er was een uitgebreide selectieprocedure. Hoe dat in zijn werk ging, vormt de ruggengraat van dit boek. Nederlandse boeren konden solliciteren op een boerderij, met een flink stuk grond erbij. Wie op papier een goede indruk maakte, kreeg onverwacht bezoek van een selecteur. Die kwam kijken of de bedrijfsvoering in orde was, of de boerderij er netjes uitzag, of de echtgenote haar huishouden op orde had. Maar er werd ook erg gelet op het karakter van de sollicitant en op zijn vermogen om iets bij te dragen aan de nieuw te vormen maatschappij, bijvoorbeeld door bestuurservaring. Vaak ging het om boerenzonen met een oudere broer die het bedrijf van hun vader zou overnemen. Of een boer moest wijken voor bijvoorbeeld Schiphol of vanwege ruilverkaveling.

Eva heeft alles uitgebreid bestudeerd, in de archieven en door veel mensen te interviewen. Ze vertelt tussen de verhalen door ook over haar zoektocht, maar niet te veel. Ik vind het precies goed zo. De persoonlijke verhalen over de selectie zijn ontzettend interessant. Sommigen waren zo gelukkig om een boerderij toegewezen te krijgen, maar er waren ook een heleboel teleurgestelde afgewezen boeren. Er werd ze niet meegedeeld waarom ze het niet werden en dat maakte het misschien wel extra moeilijk. Dit wordt in de context van die tijd geplaatst: doordat de keuze niet uitgebreid hoefde te worden onderbouwd en doordat er geen bezwaar kon worden gemaakt, gebeurde deze grote klus zo efficiënt. Dat zou nu nooit meer kunnen.

Het laatste hoofdstuk gaat over wat het heeft opgeleverd. Zijn de geselecteerde mensen echt betere boeren geworden? En wat voor invloed heeft de selectie op de huidige bewoners van Flevoland? Ik blijf geboeid lezen tot het eind over de geschiedenis van de jongste provincie van ons land.