Bij de leesgroep wisselen we vaak boekentips uit. Iemand vertelde dat ze Parnassia een ontzettend mooi boek vond. Toen ik het thema zag, aarzelde ik even; tot voor kort vermeed ik bijna alle boeken over oorlog, met name als het over de Tweede Wereldoorlog ging. Maar ik heb me voorgenomen om dat niet meer te doen en daarom begin ik aan het verhaal over Anneke. Ze is zeventig jaar als ze haar dochter Sandra ontmoet op het strand. Dat is heel bijzonder, want ze hebben elkaar niet meer gezien sinds Sandra als tiener bij haar ouders werd weggehaald, samen met haar broertje en zusje. Maar nu wil Sandra weten wie ze is, waar ze vandaan komt, wie haar ouders waren. Ze is al wat op het spoor gekomen, maar Anneke kan een heleboel puzzelstukjes geven. Als ze dat tenminste wil en kan.

Anneke heeft altijd geprobeerd om haar verleden achter zich te laten, maar nu begint ze toch te vertellen, subtiel aangemoedigd door Sandra. De eerste jaren van haar leven heette ze Rivka en woonde ze bij haar joodse ouders, met haar broer Simon. Het gezin vierde de joodse feestdagen en elke vrijdag was het sabbat. Op een gegeven moment moesten joodse mensen zich melden om naar werkkampen te worden gebracht. De ouders van Rivka en Simon besloten hun kinderen te laten onderduiken in pleeggezinnen. Rivka werd Anneke en kwam terecht bij een kinderloze dominee en zijn vrouw in Zeeland. Daar werd ze met open armen ontvangen, maar ze mocht nooit meer praten over haar verleden, want dat was gevaarlijk. Na de oorlog gingen sommige joodse pleegkinderen terug naar hun ouders, als die er nog waren, maar velen bleven in de pleeggezinnen. Men dacht ook dat het beter was dat ze een christelijke opvoeding kregen. Anneke was leergierig, maar werd ook een opstandige puber. Ze besefte dat ze geen belijdenis kon doen, tot groot verdriet van haar ouders.

Anneke trouwde met Joost, die ook joods was en een concentratiekamp overleefde. Maar ze praatten er nooit over. Ze kregen kinderen, terwijl Anneke dat niet wilde, ook al was ze een goede juf voor de kinderen op school. De gevolgen van wat ze in hun jeugd hebben meegemaakt waren enorm. Anneke hield alleen van haar middelste kind en Joost wilde de kinderen trainen voor wanneer ze opgehaald worden. Dat is precies wat er gebeurde.

Op het strand vertelt Anneke haar hele levensverhaal aan haar dochter, die bijzonder zorgzaam en begripvol is. Ze heeft zich verdiept in verhalen van oorlogskinderen. Ik vind het zeer indrukwekkend en ontroerend om dit alles te lezen. Josha Zwaan beschrijft het op een vlotte, maar invoelende manier. Het is ongelooflijk dat dit echt is gebeurd, maar ik weet dat het waar is. Het is vaker gezegd, maar deze verhalen moeten verteld blijven worden. Boeken als deze dragen er misschien wel aan bij dat dit niet nog eens gebeurt. Het moedigt mij in elk geval aan om meer te lezen over die vreselijke oorlog en de gevolgen ervan. Het gaat immers niet om de oorlog zelf, maar om de mensen.