Een boek over het leven in een asielzoekerscentrum zou ik zelf niet zo snel uitzoeken, maar we kregen het cadeau van een enthousiaste lezer. Hoe ik talent voor het leven kreeg was ook ooit het boek van de maand bij De wereld draait door. Dus ik begon er toch vol verwachting aan.

Rodaan Al Galidi heeft gekozen voor een hoofdpersoon die op hem lijkt, maar doordat hij niet Semmier Kariem is geeft hij zichzelf de ruimte om schrijver te blijven. Zoals vaker weet je als lezer dus niet precies wat waargebeurd is, maar ik neem aan dat het leven in een azc echt zo gaat als hier is beschreven.

Het azc is een wereld in het klein. Mensen uit allerlei landen leven dicht op elkaar. Gezinnen krijgen een eigen kamer, maar als je alleen bent dan kom je bij drie wildvreemden te slapen. Dat alleen al lijkt mij vreselijk vanwege het gesnurk… Asielzoekers mogen niet werken en vervelen zich vaak. Daarom voelt het azc als een soort gevangenis. Het is weliswaar open, maar waar kan je heen? Semmier gaat graag naar de zee. Of hij probeert eens een Nederlands meisje te versieren. Hij is een jonge man, maar zijn leven staat stil en dat steekt.

Semmier vertelt de verhalen van de kleurrijke figuren met wie hij in het azc samenleeft. Veel van hen zitten er al jaren en dat doet rare dingen met een mens. Net als in Pristina van Toine Heijmans wordt de vergelijking gemaakt met een bushalte:

Stel je een gebouw voor vol wachtende mensen, tussen wie jij moet leven. Op een station of bij een bushalte met een paar mensen zal je je binnen een kwartiertje al onrustig voelen en om je heen kijken naar die mensen, die ook onrustig om zich heen of naar hun horloge kijken. Die situatie, maar dan met een paar honderd mensen en jarenlang. Niet wachtend op een bus of trein, maar om je leven te beginnen.

Toch is het geen zwaarmoedig boek, doordat de trieste verhalen doorspekt zijn met humor. De asielzoekers bedenken allerlei manieren om het leven draaglijk te maken. Er zijn vrouwen die heerlijk kunnen koken. De kringloopwinkel voorziet in goedkope spullen. Soms zijn er geruchten over manieren om een verblijfsvergunning te krijgen, zoals elke zondag naar de kerk gaan totdat de dominee je een brief geeft waarin staat dat je bekeerd bent tot het christendom. Dat levert ook weer hilarische scènes op.

Rodaan Al Galidi schrijft erg vlot, maar na een tijdje voelt het wel als een opsomming van verhalen. Daarom is het goed dat ergens halverwege een uitstapje wordt gemaakt. Semmier gaat naar Duitsland om daar asiel aan te vragen. Hij belandt in een cel en dan komen er herinneringen boven van de jaren voordat hij in Nederland was. Hij zwerfde door diverse Aziatische landen en had ontelbaar veel valse paspoorten. Daarna gaat het op de oude voet verder, met anekdotes uit het Nederlandse azc. Het geeft een heel goed beeld van hoe het is om daar te wonen en bovendien is het altijd interessant te lezen hoe een vreemdeling de Nederlandse cultuur beleeft. Dit boek is een geslaagd cadeau!

Lees ook wat Manjo, Chantal en Hans over dit boek schreven.